Τι είναι ο Καρκίνος του Στόματος;

Ο καρκίνος του στόματος είναι ένας τύπος κακοήθους νεοπλασίας που αναπτύσσεται στους ιστούς της στοματικής κοιλότητας, συμπεριλαμβανομένων της γλώσσας, των χειλιών, των παρειών, του εδάφους και της οροφής του στόματος, των ούλων και του στοματοφάρυγγα. Το πιο συχνό ιστολογικό είδος είναι το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Σε πολλές περιπτώσεις, ο καρκίνος του στόματος μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα στους γειτονικούς ιστούς και στους λεμφαδένες, καθιστώντας την πρώιμη διάγνωση και θεραπεία κρίσιμες για την πρόγνωση.

Παράγοντες Κινδύνου

Η χρήση καπνού σε οποιαδήποτε μορφή (τσιγάρο, πούρο, μάσημα καπνού) και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι οι δύο σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του στόματος. Ο κίνδυνος αυξάνεται δραματικά όταν αυτοί οι δύο παράγοντες συνδυάζονται. Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ειδικά τον τύπο HPV-16, έχει επίσης αναγνωριστεί ως αιτιολογικός παράγοντας, ιδιαίτερα σε καρκίνους του στοματοφάρυγγα. Επιπλέον, η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στο κάτω χείλος. Χρόνιοι τραυματισμοί του στοματικού βλεννογόνου, κακή στοματική υγιεινή και γενετικές προδιαθέσεις ενισχύουν περαιτέρω τον κίνδυνο.

Συμπτώματα και Κλινικά Σημεία

Ο καρκίνος του στόματος μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος του όγκου. Συχνά παρατηρούνται:

• Επίμονες πληγές ή έλκη που δεν επουλώνονται
• Σκληρές διογκώσεις ή εξογκώματα στο στόμα ή στον τράχηλο
• Λευκές (λευκοπλακία) ή ερυθρές (ερυθροπλακία) αλλοιώσεις στον βλεννογόνο
• Πόνος ή δυσκολία στη μάσηση και την κατάποση
• Αίσθημα μούδιασματος στο στόμα ή στα χείλη
• Δυσκολία στην κίνηση της γλώσσας ή της γνάθου
• Απώλεια δοντιών χωρίς εμφανή αιτία
• Διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων

Η παρουσία οποιουδήποτε από αυτά τα συμπτώματα που επιμένει για περισσότερο από δύο εβδομάδες απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση.

Διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται αρχικά στην κλινική εξέταση από εξειδικευμένο ιατρό. Σε κάθε ύποπτη βλάβη πρέπει να γίνεται βιοψία για ιστολογική ανάλυση. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις όπως η αξονική ή μαγνητική τομογραφία, η υπερηχογραφία και η PET-CT για τη χαρτογράφηση της τοπικής ή απομακρυσμένης επέκτασης της νόσου. Ο ενδοσκοπικός έλεγχος μπορεί να συμβάλει στη διάγνωση των καρκίνων του στοματοφάρυγγα ή του λάρυγγα.

Θεραπευτική Προσέγγιση

Η θεραπεία του καρκίνου του στόματος είναι εξατομικεύεται ανάλογα με το στάδιο της νόσου και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.

Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του πρωτοπαθούς όγκου και των διηθημένων λεμφαδένων είναι συνήθως η πρώτη επιλογή. Σε προχωρημένα στάδια, μπορεί να απαιτηθεί συνδυασμός χειρουργικής επέμβασης, ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας.

Νεότερες θεραπείες περιλαμβάνουν τη στοχευμένη θεραπεία με αναστολείς μορίων και την ανοσοθεραπεία, προσφέροντας νέες ελπίδες στους ασθενείς με μεταστατική ή υποτροπιάζουσα νόσο.

Μετά την αντιμετώπιση, ενδέχεται να χρειαστούν αποκαταστατικές επεμβάσεις για τη βελτίωση της αισθητικής και της λειτουργικότητας της στοματικής κοιλότητας, καθώς και προγράμματα λογοθεραπείας ή φυσιοθεραπείας.

Πρόληψη

Η πρόληψη του καρκίνου του στόματος εστιάζει στην αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, στη διατήρηση σωστής στοματικής υγιεινής, στη χρήση αντηλιακού στα χείλη και στην υιοθέτηση υγιεινής διατροφής πλούσιας σε φρούτα και λαχανικά.

Ο τακτικός έλεγχος είναι κρίσιμος για την έγκαιρη ανίχνευση προκαρκινικών ή ύποπτων αλλοιώσεων. Ο εμβολιασμός κατά του HPV προσφέρει προστασία ειδικά έναντι των καρκίνων του στοματοφάρυγγα που σχετίζονται με τον ιό.

Συμπέρασμα

Ο καρκίνος του στόματος είναι μία απειλητική αλλά συχνά προλήψιμη νόσος. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική διαχείριση αυξάνουν σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης και μπορούν να διατηρήσουν τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η σωστή ενημέρωση, η πρόληψη και οι τακτικοί έλεγχοι παραμένουν τα πιο ισχυρά όπλα στην καταπολέμηση αυτής της νόσου.