Φρονιμίτες – Ποια είναι η χρησιμότητά τους;

Η μάσηση είναι μια από τις πιο σημαντικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, καθώς μέσω αυτής προσλαμβάνονται οι απαραίτητες θρεπτικές ουσίες για την ανάπτυξη και την ενέργεια που απαιτεί η καθημερινότητα. Η φύση έχει προνοήσει για τον εξοπλισμό του ανθρώπινου σώματος με δόντια, τα οποία αναλαμβάνουν συγκεκριμένες λειτουργίες. Τα πρόσθια δόντια κόβουν τις τροφές, ενώ οι κυνόδοντες τις σκίζουν. Στην πίσω περιοχή της γνάθου, οι προγόμφιοι και γομφίοι έχουν μεγαλύτερες μασητικές επιφάνειες και χρησιμοποιούνται για την πολτοποίηση των τροφών κατά τη μάσηση.

Στην ομάδα των γομφίων ανήκουν και οι φρονιμίτες ή τρίτοι γομφίοι, τα τελευταία δόντια που βρίσκονται στις γνάθους και είναι τα μεγαλύτερα. Ο άνθρωπος διαθέτει συνολικά τέσσερις φρονιμίτες, δύο σε κάθε γνάθο. Συχνά όμως αυτά τα δόντια προκαλούν προβλήματα, είτε λόγω πόνου κατά την ανατολή τους είτε λόγω επιπλοκών όταν δεν βρίσκονται σε σωστή θέση.
Χαρακτηριστικά των Φρονιμιτών
Οι φρονιμίτες είναι γνωστοί και ως τρίτοι γομφίοι και ανατέλλουν συνήθως στην ηλικία των 17-18 ετών, κατά την οποία το άτομο θεωρείται ώριμο και «αποκτά φρόνηση». Αν και αυτά τα δόντια είναι χρήσιμα στη μάσηση όταν ανατείλουν πλήρως και συγχρονίζονται σωστά με τα αντίστοιχα δόντια στην αντίθετη γνάθο, στις περισσότερες περιπτώσεις οι γνάθοι δεν έχουν επαρκή χώρο για την πλήρη και σωστή ανατολή τους.

Λόγοι για την Ελλιπή Ανατολή των Φρονιμιτών
Η ελλιπής ανατολή των φρονιμιτών μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες, όπως όταν κάποιος κληρονομεί μικρότερη γνάθο αλλά έχει μεγαλύτερα δόντια. Ωστόσο, ο κύριος λόγος σχετίζεται με την εξελικτική πορεία του ανθρώπου. Η σύγχρονη διατροφή με επεξεργασμένες και μαλακές τροφές έχει μειώσει τις ανάγκες για ισχυρή μάσηση, με αποτέλεσμα οι φρονιμίτες να μην είναι πλέον απαραίτητοι και να μην έχουν τον χώρο να ανατείλουν σωστά.
Συμπτώματα από την Ελλιπή Ανατολή των Φρονιμιτών
Πολύ συχνά, οι φρονιμίτες ανατέλλουν μερικώς, δηλαδή ένα μέρος του δοντιού εμφανίζεται ενώ το υπόλοιπο παραμένει κρυμμένο στο κόκαλο της γνάθου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο και δυσκολία στη σωστή εφαρμογή των κανόνων στοματικής υγιεινής, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη μικροβίων. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να εμφανιστούν μολύνσεις, όπως η περιστεφανίτιδα, ενώ η πίεση του φρονιμίτη στην προσπάθειά του να ανατείλει μπορεί να βλάψει τη μύλη ή τις ρίζες του διπλανού δοντιού.

Επιπλέον, στην περιοχή της ανατολής του φρονιμίτη μπορεί να παρατηρηθεί ερυθρότητα και πρήξιμο του βλεννογόνου, καθώς και αποτυπώματα από τα φυμάτια των δοντιών-ανταγωνιστών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ελκώσεις.
Σοβαρότερα Συμπτώματα αν Δεν Γίνει Εξαγωγή του Φρονιμίτη
Αν η κατάσταση δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα, όπως:
•    Τριγμός
•    Δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία)
•    Πυρετός και ρίγη
•    Περιφερειακή διόγκωση των αδένων (αδενοπάθεια)
•    Ευαισθησία στην περιοχή του προσώπου που αντιστοιχεί στο δόντι
•    Φαρυγγίτιδα και ανορεξία
•    Απόστημα ή εκροή υγρού κατά την πίεση του βλεννογόνου
•    Πόνος στη γνάθο και τερηδονισμός του ημιέγκλειστου δοντιού
Στις περιπτώσεις αυτές, μπορεί να προκύψει περιοδοντίτιδα στην περιοχή της ανατολής του φρονιμίτη, και σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζεται ιγμορίτιδα σε φρονιμίτες της άνω γνάθου με απόστημα.

Γιατί είναι Απαραίτητη η Εξαγωγή του Φρονιμίτη
Λόγω των σοβαρών συμπτωμάτων και των επιπλοκών που μπορεί να προκαλέσει η ελλιπής ανατολή του φρονιμίτη, η αφαίρεση του είναι επιβεβλημένη. Μια εξαγωγή από έμπειρο γναθοπροσωπικό χειρουργό εξασφαλίζει τον απαραίτητο χώρο για την ομαλή ανάπτυξη των υπόλοιπων δοντιών και συμβάλλει στην αποφυγή των παραπάνω προβλημάτων.